مقوله وضعمقوله وضع، یکی از مقولات عَرَضی بوده و به‌معنای نسبت اجزای جسم با یکدیگر، و نسبت آن اجزا با اجسام دیگر است. ۱ - توضیح اصطلاحمقوله وضع از مقولات عَرَضی بوده، و عبارت است از: نسبت اجزای جسم با یکدیگر، و نسبت آن اجزا با اجسام دیگر، مانند ایستاده بودن، نشسته بودن و به پشت خوابیده بودن. خواجه طوسی در اساس الاقتباس در تعریف آن چنین آورده است: "و آن (وضع)، هیاتی باشد که مرکب را (جسم را) حاصل شود، به سبب نسبتی که اجزا او را با یک دیگر، و نسبتی که اجزا او را با جهات عالم افتد مانند قیام و قعود، و استلقا (به پشت خوابیدن) و انبطاح (بر روی افتادن) و غیر آن". هنگامی که کُره‌ای به گرد محور خود بچرخد، وضع آن تغییر می‌کند و از این رو حرکت آن را «حرکت وضعی» می‌گویند. [۳]
ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۳۳.
[۵]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۲۳۳.
[۶]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۱۹.
[۷]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۵۷.
[۱۰]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۴۷.
[۱۱]
گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۷۳.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن. • خوانساری، محمد، منطق صوری. • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة. • علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. • ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل. • ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معيار العلم في فن المنطق. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مقوله وضع»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | مقولات عرضی
|